Sitarz: Regres Blazers w ataku

Na przestrzeni kilku miesięcy stali się gorszą wersją Toronto Raptors. Zespołem z dwójką niskich liderów, centrem potrzebującym piłki i masą zadaniowców, z których Terry Stotts korzysta bez większego planu i konsekwencji. Portland Trail Blazers mają dopiero 23 efektywność ofensywną, w trzech meczach rzucili mniej niż 90 punktów, atak prowadzony w wolnych tempie nie może pochwalić się kreatywnymi zagrywkami, i zaledwie dwukrotnie przekroczyli ligową średnią w liczbie asystowanych rzutów. Stało się to 28 października z Suns i 13 listopada z Nuggets. To dwie z sześciu najgorszych obron w NBA.

Jeśli chce się konkurować z topowymi zespołami, to mimo wszystko trzeba zdobywać punkty. Blazers mają problemy ze wszystkim co po tej stronie parkietu nie tylko pomaga osiągnąć sukces, ale powinno być bazą w zespole, który latem przeszedł kosmetyczne zmiany. Spacing, podania, selekcja rzutowa, jakość zasłon, ustawienia, duety i tercety graczy, które wzajemnie się wykluczają. Na dodatek marnują pracę w obronie np. wtedy gdy wywalczą sobie przechwyt lub zbiorą piłkę – w czym są elitarni. Zaledwie 7.5 rzutów na mecz jakie oddaję w transition, to trzeci najgorszy wynik… w trzech ostatnich sezonach.

Trzeba powiedzieć jasno – za kadencji Terry’ego Stottsa nigdy nie byli zespołem agresywnie pchającym piłkę do przodu, ale takiego spadku produkcji w zamyśle i chęciach nie zanotowała chyba żadna drużyna w lidze. I tak – spowalnia ich obrona oraz wysiłek włożony w podtrzymywanie koncentracji. Lillard i McCollum grają najlepszą obroną w karierach, natomiast tracą szanse na łatwe punkty z powodu posiadania przeciętnych skrzydłowych, którzy nie grają dobrze. Duet “zapłacone i pograne”; Moe Harkless i Evan Turner, wbrew oczekiwaniom stał się jednym z najgorszych na pozycjach 2-3 w NBA, a Al-Farouq Aminu i Pat Connaughton próbują ciągnąć, ale prędzej czy później wychodzi brak umiejętności i doświadczenia, czego skutkiem są błędne decyzje. Co przy okazji jest bolączką całego zespołu.

I być może bilans mówi prawdę, są drużyną na 44 wygrane bądź mniej, ale w 28 ostatnich meczach poprzedniego sezonu po wymianie Plumlee <-> Nurkić, potrafili generować ponad 109 punktów w 100 posiadaniach. W tym spadli dokładnie o 7 bez zmiany tempa gry. Na dodatek zaczęli tracić posiadania przez wzrost strat. Absolutny regres, jakby ewolucja zrobiła psikus i odwróciła kalendarz.

*

Damian Lillard i C.J McCollum zdobywają odpowiednio dobre 1.02 PPP i przeciętne 0.89 PPP w akcjach pick-and-roll, które stanowią prawie 22% wszystkich ofensywnych posiadań zespołu. Spodziewana dominacja piłki ma jednak swoje granice. I tam gdzie istniej elitarne w skali ligi 0.94 PPP z rąk ball-handlerów, kończy się zaawansowany ruch piłki. Operują akcjami hand-off z Jusufem Nurkićem, ale wyłącznie w obrębie gry dwójkowej, od której wyjątkowym odejściem są wszelkie podania do ścinających graczy – wszystko jednak bez aktywności na weak-side.

Z jednej strony ścięcia występują częściej tylko w ofensywie Golden State Warriors. Z drugiej, zaledwie cztery zespoły popełniają wtedy więcej strat.

Nurkić nie gra dobrego sezonu. W gronie 30 środkowych ligi, którzy oddają przynajmniej 7.5 rzutu w każdym meczu tylko trzech notuje gorszą skuteczność. Jest siódmym najczęściej popełniającym faul w ataku graczem ligi (15 w 24 meczach), a duża liczba start poniewiera ofensywą. Gdy kontroluje piłkę Blazers nie wyglądają tak dobrze, jak z Masonem Plumleem, który po pierwsze był odpowiedzialnym i bardziej powściągliwym graczem, po drugie nie dotykał jej w każdym posiadaniu, po trzecie podejmował więcej dobrych decyzji po otrzymaniu piłki w pick-and-rollu (przynajmniej do momentu usprawnień rywali).

O ego Bośnika dbać trzeba, więc Stotts nie tylko kieruje przez jego dłonie posiadania – aż 63 kontakty z piłką w 28 minut gry – ale też daje mu mnóstwo posiadań na bloku. I to wcale nie jest powrót do koszykówki z LaMarcusem Aldridgem, bo wtedy po parkiecie biegali mądrzejsi skrzydłowi, a i dobrych rzutów spot-up, nawet tych z półdystansu, było więcej. Prawie 5 posiadań na low-post nie służy Blazers, bo nawet Dwight Howard jest efektywniejszym graczem. Fatalne 0.71 PPP Nurkića i brak umiejętności nagminnego wymuszania fauli, powinny dać do zrozumienia, że w tym rejonie nie dzieje się dobrze.

Najgorsze w tym wszystkim są jednak metody jakie Nurkić stosuje do zdobywania punktów w akcjach 1-na-1. Joel Embiid, który rozegrał w karierze 52 spotkania, potrafi częściej wykreować sobie czysty rzut na bloku. Nurkić gra siłowo. Finezji nie ma za grosz, szansę na niezły półhak daje sobie co jakiś czas – zbyt rzadko. Brakuje mu cierpliwości; chce jak najszybciej dokozłować do pomalowanego, umiejętności w kontrolowaniu piłki, płynności ruchów oraz wyskoku. A i praca stóp pozostawia wiele do życzenia. Nie uzyskuje przewagi, dobrzy obrońcy takie rzut kontestują. A na końcu popełnia faul:

Trafia tylko 52% rzutów spod obręczy, 40% z pozostałej części pomalowanego, a jeśli wychodzi na mid-range, to pudłuje trzy na cztery próby. Nie ma pewnego ruchu, który przynosi mu punkty. Negatywny wpływ na grę całego zespołu objawia się nie tylko w rzutach i stratach, ale na zasłonach. Wystarczy tylko napisać, że są mecze, w których CJ McCollum stawia więcej twardych, ambitnych, zasłon niż centrzy i Moe Harkless.

Blazers dysponują repertuarem przeróżnych zasłon. Flat-screens, twardych bocznych oraz miękkich slip-screenów w dół i na boki, co na Brooklynie kontynuuje Allen Crabbe. Teoretycznie są przygotowani na przeróżne defensywne schematy rywali. Jak na przykład poniżej przeciwko wysokiej obronie Bucks…

… ale nie zawsze potrafią podobną przewagę wykorzystać. Być może chcą takich rzutów, ale mając sytuacje 3-na-2 blisko obręczy Terry Stotts powinien wymagać ścięć ze słabej strony – w tym przypadku z prawej. Nurkić takie podania wykonuje, natomiast to zawsze jest praca dwóch graczy – potrzebuje ruchu kolegi. Ciężko jednak ustabilizować zgranie i nawyki w zespole, który nabija mile w ataku pustymi przelotami w podobnych posiadaniach, które w tym sezonie nie prowadzą ich tak często do łatwych punktów, i wymienia średnio trzy podania na posiadanie, a drugi guard – C.J. McCollum – nie może wygramolić się z dołka w grze podaniem. I wcale nie chodzi o asysty.

Przygotowanie taktyczne to jedno. Brakuje Blazers mądrości prowadzenia ofensywy. Żyłowania zegara, bo wbrew pozorom oddają sporo wczesnych rzutów w pierwszych 8-9 sekundach posiadania, które nie mają nic wspólnego z szybkim atakiem. Bo oni do niego nawet nie przechodzą. Po zbiórce w obronie i przechwycie istnieje atak w half-court. Atak przeciwko ustawionej obronie, a więc przez 48 minut z małymi wyjątkami Blazers gotują się we własnych kotle.

Na dodatek za łatwo gubią się w grze niski-wysoki, a Nurkić do tego stopnia pokochał slip do obręczy, że miewa długie fragmenty, w których polega przede wszystkim na nim. Z jednej strony efektywność Lillarda i McColluma w pick-and-rollu rozwiewa wątpliwości, że w tym aspekcie gry mają problem. Z drugiej ta akcja wciąż nie rezonuje na efektywność ofensywną tak jak powinna. Albo jak mogłaby, jeśli Blazers kurczowo trzymaliby się wolnego stylu gry, a więc tej mocno osadzonej w half-court ofensywie, która nakazuje oddawać przede wszystkim dobre rzuty i do minimum ogranicza liczbę pochopny pull-upów.

Jest inaczej. Poza Lillardem i McCollumem niemal wszyscy gracze mają pozwolenie na oddawanie rzutów w pierwszych sekundach posiadania. Napier i Aminu. Connaughton i Vonleh. Gdzieś pod kloszem znajdują się debiutanci, lękliwy Meyers Leonard, nie mogący wykreować sobie pozycji Evan Turner, czy mający kłopoty ze zdrowiem Harkless. Ale to wszystko odbywa się w tempie ataku pozycyjnego. Mało tego – nawet jeśli przejdą do zwykłego pick-and-rolla na środku i wykreują dobry rzut, to pojawiają się jakieś przedziwne ruchy. Jak minięcie z rąk Al-Farouq Aminu, który dobrą próbę zamienił na stratę:

Aminu jest dobrym spot-up shooterem. 1.03 PPP w pierwszym sezonie w Portland oraz 1.11 PPP obecnie powinno gwarantować śmiałość w oddawaniu takich rzutów. Zwłaszcza, że rywale odchodzą od niego z kryciem mimo 46% za trzy punkty. Takie posiadanie rzadko przynoszą Blazers coś pozytywnego. Jest słabym graczem na koźle. Powinien używać go przede wszystkim w przewadze po pick-and-rollu, w których uczestniczy jako screener. Zespół nie potrzebuje tego tak bardzo jak rzutów za trzy punkty. Bo muszą iść w górę ze słabych 24 w każdym meczu. Zbliżyć się do 30, nie tylko za pomocą pullupów Damiana Lillarda. Grają wysoko, zwykle mają przewagę ramiona na pozycjach 4-5 i są dziesiątym najlepiej zbierającym w ataku zespołem ligi. Jak mało kto potrzebują trzech punktów zamiast dwóch i większej liczby szans na dodatkowe akcje po zbiórkach w ataku.

Mimo, że Aminu częściej atakuje obręczy, to nie do końca tak powinna wyglądać jego gra. Spójrz poniżej. Również zrezygnował z rzutu, a później całe to posiadanie przy złym ustawieniu na słabej stronie dążyło do katastrofy:

Mówimy i chwalimy rozwój, ale skrzydłowym notującym wyraźny progres miał zostaćMoe Harkless. Te wszystkie middle-drives powinny należeć do niego. Miał być agresywnie atakującym closeouty zawodnikiem, którego ruch niejednokrotnie zabierze pomoc. To interesujące, że Aminu jest nieco bardziej agresywny z piłką, ale póki co żadna to dla Blazers korzyść – spójrz co zrobił na mismatchu; niewiele. I to prawda, że atak na koźle czasami wystarczy, natomiast w skali całego ofensywnego konceptu, Blazers potrzebują ruchu piłki z rąk graczy najczęściej nią operujących. Przy tym szybciej i częściej. Gracz niemal w pełni ukształtowany i z zadaniami, które nijak wpisują się w jego charakterystykę; defensywny, stawiający zasłony strzelec, szkodzi zespołowi. Stąd też 50% wszystkich ofensywnych posiadań Aminu to spot-up rzuty. I ta liczba powinna tylko rosnąć.

Obecnie coraz większa rzesza skrzydłowych nie tylko inicjuje ofensywę ale też prowadzi ją. Blazers takiego gracza nie mają – nawet w osobie Evana Turnera, którego mało kto ściśle kryje w off-ball akcjach i przechodzi nad zasłoną w pick-and-rollach. Stąd też ruch piłki inicjować muszą najlepsi gracze. Problem w tym, że ona nie chodzi z rąk do rąk, gracze przetrzymują ją zbyt długo, nawet skip-podania nad pick-and-rollem Lillard-Nurkić są czytelne, a penetracje i odrzuty do strzelców nie są możliwe przez zapchane pomalowane. Lillard musi ślizgać się pomiędzy obrońcami, którzy schodzą do pomalowanego ponieważ linia piłka-gracze w rogach lub na skrzydłach nie istnieje. Spójrz na ustawienie dwóch strzelców na lewej stronie i dwóch wysokich pod obręczą:

To utah-jazz-styl, którzy coraz rzadziej grają dwójką wysokich. Terry Stotts szczerze przyznał, że nie ma ustalonej rotacji wśród skrzydłowych. Ale pary Vonleh-Nurkić i Vonleh-Davis nie mogą grać razem – to minusowe dwójki. I chociaż pierwszy duet w 262 minuty gry jest nieznacznie poniżej 0 (-0.3 na 100 posiadań), to ciężko spodziewać się, że pomiędzy nimi powstanie gra high-low, wymienność pozycji, rzucanie za 3 i mądrość w ustawieniu, żeby jeden drugiemu w drogę nie wchodził. Bo takie rzeczy nie dzieją się w sezonie regularnym. Nie ma na to czasu.

Co więcej: do grona wysokich-skrzydłowych należy zaliczyć Evana Turnera, który z Edem Davisem trzyma obronę w ryzach, ale już w ataku ciężko znaleźć dla niego miejsce. On nawet nie zdobywa punktów po ścięciach – 5 w 24 meczach – dubluje się na bloku z Nurkićem, skąd punktuje lepiej niż w transition. Jego 10 rzutowych posiadań w każdym meczu rozkłada się tak, że ciężko napisać jaką dokładnie pełni rolę oprócz zmiennika. Po dodaniu Shabazza Napiera do rotacji kozłujących, Turner jest wszędzie będąc nigdzie. A przez braki w spacingu, parowanie go z Davisem jest gorszym graczem w pick-and-rollu niż w poprzednim sezonie.

Terry Stotts nie pomaga swoim graczom. Meyers Leonarda po najlepszym meczu w sezonie na 17 punktów, bez fatalnych błędów w obronie, w następnym zagrał 3 minuty. A nawet jeśli byłby do bólu minusowy w defensywie, to Blazers są statystycznie tak dobrzy, że wprost powinni poświęcić co nieco po tej stronie parkietu. Lillard, McCollum i Turner rzadko grają w ustawieniu 5-0, a Leonard, podobnie jak Pat Connaughton, to gracz rozszerzający pole gry za pomocą 50% celnych rzutów za 3 punkty. I tak – to mała próba, ale w panujących warunkach szkoda trzymać go na ławce. Mógłby pomóc McCollumowi przełamać strzelecką niemoc (39% z gry w ostatnich 5 meczach), który do samodzielnej kreacji rzutów (aż 63%) potrzebuje miejsca. Mógłby grę Evana Turnera wskrzesić. Nawet jeśli na bloku, to bez podwojeń czy kilku kroków więcej rywali w stronę pomalowanego. Mógłby wreszcie centra na obwód wyciągnąć.

Dlatego Pat Connaughton, następca Allena Crabbe’a, (którego brak jest bardziej widoczny niż przypuszczałem), gra prawie 20 minut w każdym meczu i nie wygląda źle. Jest przede wszystkim pewny swego. Dostaje piłkę – rzuca. W mocno limitowanych posiadaniach nie kombinuje, a kozioł wykorzystuje tylko i wyłącznie do wykreowania lepszej pozycji. Pomiędzy nim a Nurkićem rodzi się nić porozumienie w akcjach hand-off, bo jest mądrym ścinającym, a wiadomo, że każde takie podanie centra niesie ze sobą ryzyko straty piłki – tym bardziej, że Bośniak nie kalkuluje; podaje gdy zobaczy lukę lub ruch, i nie posiada instynktu samozachowawczego; w jego głowie wszystkie podania dochodzą do celu; duża ich część to te na “dobieg”; nie do końca prosto do rąk.

*

Przed Trail Blazers gorąca końcówka roku. Rockets, Warriors, czteromeczowa trasa wyjazdowa, później Spurs i 76ers w Rose Garden. W dzisiejszym spotkaniu z Houston nie zagra Nurkić, Harkless jest questionable. Szykuje się czwarta porażka z rzędu, ale paradoksalnie to dobra okazja na przetestowanie ustawienia z Vonleh na środku, 4-1 z Davisem, 5-0 z Leonardem. Może Stotts pozwoli zagrać debiutantom, a w pewnym momencie meczu wystawi pięciu najlepszych strzelców zespołu – Napier-McCollum-Connaughton-Aminu-Leonard. Blazers muszą złapać iskrę, poczuć impuls, zacząć zmieniać pewne rzeczy. Od parunastu dni męczą się przeciwko słabym w obronie zespołom. A takich meczów będzie coraz mniej, gdy przyjdzie walczyć o miejsce w playoffach. Wcale nie takie pewne. Podobnie jak praca Terry’ego Stottsa.