Koszykarz, wokół którego klub decyduje się budować swój zespół. To nieformalne określenie, które nadaje się graczom szczególnym dla danego klubu, nie koniecznie ze względu na to, że są najlepsi w drużynie, ale z powodu ich przewidywanej roli przyszłości. Słowo franchise oznacza po polsku franczyzę, czyli po prostu organizację (w NBA wszystkie kluby działają na takiej zasadzie). W wolnym tłumaczeniu franchise player byłby więc graczem organizacji.
Franchise player nie zawsze musi być najlepszym graczem drużyny w obecnym momencie. Często zarządy klubów postanawiają nadać tę rangę młodym zawodnikom o olbrzymim potencjale i wokół ich umiejętności budować zespół. Choć określenie to nie jest formalne, to CBA z 2011 roku wprowadziło status tak zwanego designated playera, który w przyszłości zacznie być może mieć podobne znaczenie jak franchise player.
Nie każdy klub posiada w swoich szeregach gracza, którego mógłby określić tym mianem, ale nie ma jednoznacznej definicji, która pozwoliłaby stwierdzić, kto jest, a kto nie jest franchise playerem (zdarzają się sytuacje, gdy jeden klub ma dwóch tego typu zawodników). Generalnie zawodników określanych w ten sposób można podzielić na 4 kategorie:
- Starsi gracze, którzy spędzili całe kariery w jednym klubie, będąc w tym czasie twarzami swoich organizacji (nawet jeśli nie są już najlepszymi zawodnikami w drużynie): Tim Duncan, Dirk Nowitzki, Dwyane Wade, Kobe Bryant.
- Młodsi gracze, którzy od początku kariery grają w jednym klubie i są na najlepszej drodze, by w przyszłości dołączyć do pierwszej grupy: Kevin Durant, Derrick Rose, Blake Griffin, Paul George.
- Gracze, którzy zostali sprowadzeni z innego klubu i z powodu ich umiejętności buduje się wokół nich drużynę: Chris Paul, James Harden.
- Bardzo młodzi gracze, którzy dopiero rozwijają swój potencjał, ale ich kluby już postanowiły budować zespół wokół nich: Anthony Davis, Jabari Parker, Andrew Wiggins.
Najczęściej oficjalnym potwierdzeniem statusu franchise playera w klubie jest maksymalny kontrakt i specjalne klauzule (na przykład uniemożliwiające oddanie go w wymianie bez jego zgody), ale jako że zależy on przede wszystkim od subiektywnej oceny, nie są one całkowicie konieczne.
