Polubić Reggie’ego Millera

“Human paper cut”. Tak 15 lat temu Selena Roberts nazwała Reggie’ego Millera. Jedna z wielu małych szpilek latami wbijanych przez nowojorskie media w legendę Indiany Pacers. Dziennikarze z Wielkiego Jabłka krzywili się na myśl o Millerze, jak krzywimy się na myśl o kartce papieru tnącej naszą skórę pomiędzy palcami. Nie byli w tym odosobnieni, choć mieli więcej powodów niż ktokolwiek inny.

Ja też krzywię się na myśl o Reggie’m Millerze. Jest jak paznokieć drapiący szkolną tablicę. Jak sól na popękanych ustach. Jak nieopatrznie przygryzione sreberko od czekolady. Ta dziecięca twarz prosto spod ręki komiksowego rysownika. Ten uśmieszek żyjący pod jego nosem. Ten irytujący głos. Nieznosząca sprzeciwu brawura, z którą wypowiada swoje opinie. I fakt, że wszystko to robi całkiem świadomie. Ostatecznie mówimy o kimś, kto swoją autobiografię zatytułował “Kocham być wrogiem” i nigdy nie ukrywał, że na parkiecie odgrywa po prostu pewną rolę:

Kocham być czarnym charakterem. Musisz pamiętać, że NBA to rozrywka jak Billy Joel albo Michael Jackson. Kiedy wychodzimy na parkiet, musimy grać i zabawiać ludzi. Kocham, kiedy na mnie buczą. To mnie nakręca. Od złych chłopców wymaga się, by chodzili ubrani na czarno. Nie ma problemu. Będę złym chłopcem.

To była dla niego idealna rola, bo Miller od zawsze miał predyspozycje do tego, by irytować. Zaświadczy wam o tym jego siostra Cheryl – według wielu najlepsza koszykarka w historii. Zaświadczy najlepszy koszykarz w historii. Potwierdzi Kobe Bryant. Nie wspominając nawet o biednym Johnie Starksie.

Przez 18 lat swojej kariery Reggie Miller zachodził za skórę i wchodził do głów swoim rywalom z parkietu. Potem zaczął zachodzić za skórę mi. Wzdrygam się, gdy słyszę kolejną tyradę na temat tego, że “kiedyś było lepiej”. Skręca mnie, gdy po raz kolejny słucham o “bezwartościowej analityce”. I myślę, że nie lubię Reggie’ego Millera, bo jest dla mnie twarzą tego, co złe w patrzeniu na koszykówką.

Ale potem myślę jeszcze trochę. I przypominam sobie te wywiady, kiedy uświadamiałem sobie, że Reggie Miller nie jest głupi i być może po prostu wciąż gra pewną rolę. Tę samą, którą kiedyś grał na parkiecie jeszcze jako samozwańczy “Hollywood” – chłopak z Kalifornii – który swój niespodziewany dom znalazł w pełnej pól kukurydzy i koszykówki Indianie.

I przypominam sobie, że NBA też w końcu zrozumiała, że dla Reggie’ego liga była sceną. Kiedy w 2005 roku kończył karierę, nowojorska publiczność skandowała jego imię i zgotowała mu owację na stojąco. Kiedy kilka tygodni później Detroit Pistons odbierali mu ostatnią nadzieję na mistrzostwo, ich trener Larry Brown wziął dodatkową przerwę na żądanie w końcówce meczu tylko po to, by pożegnać Millera. Zawodnicy Pistons przyłączyli się do owacji – choć raptem kilka miesięcy wcześniej obie drużyny brały udział w najsłynniejszej bijatyce w historii ligi. Tak traktowani wcześniej bywali jedynie najwięksi. Z pewnością nie zaledwie 5-krotni All-Stars.

W czasie tego ostatniego meczu jeden z kibiców trzymał transparent z napisem: “Cóż za długa i dziwna podróż”.

I nie da się ukryć, że była to długa i dziwna podróż.

Moja mama rozpłakała się, kiedy się urodziłem. Moje nogi i biodra były poskręcane i powyginane, jakby ktoś próbował je zawiązać w węzeł. Lekarze powiedzieli, że być może nigdy nie będę chodził. Powiedzieli też, że mogę zapomnieć o uprawianiu sportu.

W ten sposób ponad 30 lat później Reggie Miller wspominał w swojej biografii dzień swoich narodzin. Kiedy Carrie Miller płakała nad losem swojego czwartego dziecka i przekonywała sama siebie, że lekarze nie mają pojęcia, o czym mówią, raptem kilkadziesiąt kilometrów na zachód od jej rodzinnego Riverside w Kalifornii rodziło się coś jeszcze. Nie człowiek. Idea. A jej podstawy były równie pokręcone, co nogi małego Reggie’ego.

Burmistrz Buena Park Dennis Murphy do początku lat 60. marzył o stworzeniu własnej ligi futbolowej. Udało mu się nawet zorganizować trochę pieniędzy i ludzi, zanim został uprzedzony przez Lamara Hunta i jego AFL. Murphy był jednak marzycielem i miał rozmach. Skoro USA było zbyt małe na kolejną ligę futbolu, stwierdził, że z pewnością wystarczy w nim miejsca dla kolejnej ligi koszykówki. Swoje przekonanie oparł na prostym fakcie, że ówczesna NBA liczyła “zaledwie” 12 drużyn. Musiało znaleźć się miejsce dla jeszcze kilku. Musiało znaleźć się miejsce dla jeszcze jednej ligi. O czym Dennis Murphy nie miał pojęcia, to że większość klubów traciła pieniądze, a sama koszykówka przegrywała pod względem popularności z innymi sportami i nie mogła liczyć na wsparcie telewizji.

Dennis Murphy nie miał pojęcia, że druga liga zawodowej koszykówki nie miała najmniejszego sensu. I najmniejszych szans powodzenia.

Dennis Murphy był jednak marzycielem. I zebrał wokół siebie innych marzycieli. Choć możecie ich również nazwać krętaczami i szaleńcami. Jednym z nich był Dick Tinkham, prawnik z Indianapolis i były kapitan zespołu koszykówki na Uniwersytecie DePauw. Tinkham po latach – w wywiadzie do książki Terry’ego Pluto “Loose Balls” –  nie pozostawiał złudzeń, że w tamtych dniach nikt nie miał pojęcia, co robi:

Nie mieliśmy planu. Żadnego. Chcieliśmy stworzyć drugą ligę koszykówki i zmusić NBA do połączenia się z nami. To był nasz cel. Ale plan? Nie mieliśmy żadnego. Improwizowaliśmy i wymyślaliśmy go na poczekaniu. Jeśli jakaś zasada nam nie pasowała, to ją zmienialiśmy lub ignorowaliśmy. Jeśli ktoś miał jakiś pomysł, nieważne jak głupi, zazwyczaj go próbowaliśmy.

W ten sposób na świecie “pojawiły się” kolorowe piłki, rzut za trzy punkty i konkurs wsadów. A także powołana do życia przez Tinkhama Indiana Pacers, która pierwsze miesiące swojego istnienia “spędziła” w wynajętych pomieszczeniach na tyłach sklepu jubilerskiego. Pierwszym w historii wybranym w drafcie graczem Pacers został gwiazdor uczelni Providance Jimmy Walker. Kiedy kompletnie zignorował nową ligę i podpisał kontrakt w NBA, Tinkham i spółka wreszcie zorientowali się, jak trudnego zadania się podjęli.

W 1967 roku wydawało się, że Indiana Pacers nigdy nie zagrają meczu koszykówki. Podobny los pisany miał być Reggie’emu Millerowi. Kto mógł wtedy przypuszczać, że po latach Miller biegał będzie po parkietach NBA z logiem Pacers na piersi?

(I – całkiem na marginesie tej historii – kto mógł przypuszczać, że Reggie grał będzie w Indianie obok Jalena Rose’a… syna Jimmy’ego Walkera?).

W domu Millerów raczej nie mówiło się o nowo powstałej lidze koszykówki. Kiedy 20 lat później Pacers wybierali Millera w drafcie, jego siostra Cheryl twierdziła, że nie miała pojęcia, że w Indianie jest klub NBA. Do tego jednak jeszcze dojdziemy. Póki co zostawiliśmy małego Reggie’ego z poskręcanymi nogami i bez nadziei na przyszłość.

Reggie do czwartego roku życia zmuszony był nosić specjalne ortezy i oglądać zabawy swojego starszego rodzeństwa z wysokości kuchennego okna. Stamtąd podziwiał swoich braci Saula Jr. i Darrella, którzy pod czujnym okiem swojego ojca uczyli się podstaw koszykówki. Saul Sr. w czasie studiów był gwiazdą swojej szkolnego zespołu. Później piłka została zastąpiona saksofonem, a koledzy z drużyny gigantami pokroju Johna Coltrane’a i B.B. Kinga. W końcu rodzina i stała pensja okazały się ważniejsze od młodzieńczych miłości. Saul osiedlił się w Kalifornii i przyjął pracę w armii. Jego dzieci znosić musiały nieznoszący sprzeciwu charakter i wojskowe wychowanie. W zamian zarażone zostały pasjami swojego ojca.