Larry Bird exception, czyli wyjątek Birda. Najbardziej znany wyjątek od salary cap, który po raz pierwszy pojawił się w CBA w 1983 roku. Wyjątek ten pozwala zespołom przekraczać salary cap przy podpisywaniu nowych kontraktów z własnymi wolnymi agentami. Nazwa pochodzi od nazwiska Larry’ego Birda, który miał być pierwszym graczem, który podpisał kontrakt na tych zasadach. Tak naprawdę jednak Bird podpisał swoją nową umowę z Boston Celtics w 1983 jeszcze przed wejściem tej zasady w życie, więc nazwa jest bardziej symboliczna.
Wyjątek ten bardzo często był ważnym tematem w negocjacjach nad CBA. Zgodnie z ostatnią umową z 2011 roku rządzi się następującymi prawami:
- Zawodnik nabiera tak zwanych praw Birda jeśli spędzi w danym klubie przynajmniej 3 sezony, nie zmieniając w tym czasie klubu jako wolny agent, ani nie będąc zabranym z listy waivers. Niekoniecznie musi to być przynajmniej 3-letni kontrakt, mogą być to 3 kolejne roczne kontrakty lub dowolna kombinacja kontraktów, która sumuje się do 3 lat.
- Prawa Birda mogą zostać przeniesione do innego klubu, jeśli zawodnik zostanie wytransferowany. Na przykład, jeśli dany gracz zostanie wymieniony po dwóch latach swojego kontraktu, to po kolejnym sezonie nowy klub nabiera do niego praw Birda.
- Pierwszy sezon kontraktu nie musi być pełny. Jeśli zawodnik podpisze kontrakt w trakcie sezonu, a następnie dogra w klubie kolejne dwa lata, to zespół otrzyma do niego prawa Birda.
- Jeśli drużyna podpisze danego gracza w jednym roku, a następnie go zwolni, po czym zrobi dokładnie to samo rok później, by trzeciego roku pozwolić mu dograć sezon do końca, to nabywa do niego prawa Birda, pod warunkiem, że w międzyczasie gracz nie podpisał kontraktu z innym zespołem.
- W momencie nabycia praw Birda nie można ich stracić do czasu, aż zawodnik podpisze kontrakt z innym klubem. Oznacza to, że drużyny posiadają te prawa do zawodników, którzy odeszli na emeryturę.
- Zawodnicy, którzy zostali zwolnieni w wyniku amnestii, zachowują prawa Birda.
- Aby przeciwdziałać sytuacji, w której drużyny najpierw podpisują wolnych agentów, by zmieścić ich pod salary cap, a dopiero następnie wykorzystują swoje wyjątki Birda, szacunkowe pensje wolnych agentów, do których zespoły mają prawa Birda, liczą się do salary cap, dopóki dany zawodnik nie podpisze nowej umowy lub klub nie zrezygnuje z jego praw Birda.
- Kontrakty z zawodnikami objętymi tym wyjątkiem mogą mieć do 5 lat długości.
Obecnie istnieje również “słabsza” wersja tego wyjątku, tak zwany wczesny wyjątek Birda (early Bird exception), który działa na bardzo podobnych zasadach, ale dotyczy graczy, którzy spędzili w danym klubie minimum 2 lata (zamiast 3). Jeśli zespół decyduje się na użycie tego wyjątku, to zmuszony jest podpisać nowy kontakt ze swoim graczem na minimum 2 do maksimum 4 lat.
